Besluit UPV textiel

Met de invoering van uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV) worden textielproducenten verantwoordelijk gemaakt voor een groot deel van de levenscyclus van hun product, waaronder de afvalfase. In Nederland bestaan er al UPV-systemen voor autobanden en autowrakken, verpakkingen, elektronische apparatuur, en batterijen en accu’s. Vanaf 2023 geldt er ook producentenverantwoordelijkheid voor textiel en worden daarvoor systemen opgezet om invulling te geven aan de wettelijke verplichtingen.

Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft hiervoor een concept ‘Algemene Maatregel van Bestuur’ (AMvB) opgesteld.

Een duurzame omgang met textiel helpt om de overschrijding van planetaire grenzen terug te dringen, waaronder de planetaire grenzen die gaan over: verlies van biodiversiteit, klimaatopwarming, impact op watervoorziening, en chemische milieuverontreiniging.
Om de negatieve impact van textiel op het milieu aan te pakken en de hergebruik- en recyclepraktijken te bevorderen, heeft de overheid een ambitieus plan opgesteld. Een belangrijke maatregel in dit circulaire textielbeleidsprogramma is de invoering van uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV) vanaf 1 juli 2023. Dit houdt in dat textielproducenten verantwoordelijk worden voor het beheer van hun producten wanneer consumenten ze niet langer gebruiken. Ze moeten ervoor zorgen dat dit textiel wordt ingezameld voor hergebruik en recycling, onder dreiging van boetes bij het niet naleven van gestelde doelen. Deze regels gelden voor alle producenten die nieuw textiel op de Nederlandse markt brengen, waaronder
  • kleding, zoals shirts, truien en broeken
  • bedlinnen, zoals dekbedovertrekken
  • tafellinnen, zoals tafelkleden
  • huishoudlinnen, zoals theedoeken.

  • Consumenten moeten de mogelijkheid hebben om hun oude textiel kosteloos in te leveren, het hele jaar door. Producenten hebben de vrijheid om te bepalen hoe consumenten dit kunnen doen, zoals via speciale containers of terugbrengen naar de winkel. Het is ook vereist dat producenten transparant zijn over hun verkoopcijfers en de hoeveelheid textiel die wordt hergebruikt en gerecycled. Dit betekent dat ze zich vanaf 1 juli 2023 binnen zes weken bij de overheid moeten registreren, en vanaf 2024 en 2026 respectievelijk de verkoop- en hergebruik- en recyclegegevens moeten rapporteren.

    Doelstellingen

    2025

    50% hergebruik en recycling, waarvan:

    • minimaal 20% hergebruik
    • minimaal 10% hergebruik in Nederland
    • minimaal 25% van de recycling betreft vezel tot vezel recycling

    2030

    75% hergebruik en recycling, waarvan:

    • minimaal 25% hergebruik
    • minimaal 15% hergebruik in Nederland
    • minimaal 33% van de recycling betreft vezel tot vezel recycling

    Algemeen Verbindend Verklaring (AVV)

    De doelstellingen van Collectief Circulair Textiel sluiten aan bij de ambities van de Nederlandse regering om het instrument van producentenverantwoordelijkheid te verbeteren. In de Kamerbrief over Doorontwikkeling UPV van 16 oktober 2023, benadrukte staatssecretaris Vivianne Heijnen onder meer dat bestaande UPV-systemen vooral gericht zijn op efficiëntie van afvalbeheer en niet op duurzaamheid of circulariteit. Daarnaast wees de brief op de concentratie van marktmacht bij producentenorganisaties (mede door de afgifte van een algemeen verbindend verklaring). We zijn van mening dat een AVV alleen in specifieke gevallen de effectiviteit van het instrument UPV bevordert en daarom niet per definitie voor alle UPV-systemen afgegeven zou moeten worden. Verder gaf de staatssecretaris aan om onder andere transparantie over afspraken tussen producenten en gemeenten, en het verbeteren van samenwerking in de keten, verder te willen onderzoeken.

    Met het initiatief Collectief Circulair Textiel nemen wij vrijwillig het initiatief om het potentieel van het instrument UPV voor textiel verder door te ontwikkelen. We zetten ons samen met textielproducenten, de overheid en andere (maatschappelijke) partners in voor een praktische en ambitieuze aanpak om tegen 2050 een duurzame textielindustrie te realiseren.